|
W Krakowie znajdują się cztery kopce, które wpisane w krajobraz miasta i jego okolic, są atrakcją turystyczną dla mieszkańców miasta i przybywająych do Krakowa. Często właśnie kopce są miejscami spacerów niedzielnych i imprez plenerowych, choć ich geneza jest zupełnie inna. Usypywane w formie ściętego stożka o różnej wielkości, wznoszone były już w czasach prehistorycznych. Przypuszcza się, że były one miejscami pochówku oraz pełniły funkcje kultowe, obserwacyjne i obronne. W pó¼niejszych wiekach kopce wznoszono raczej jako pamiątki ważnych wydarzeń historycznych lub dla upamiętnienia osób zasłużonych dla kraju.
Kopiec Kościuszki
Takim właśnie kopcem jest położony na wzgórzu błogosławionej Bronisławy- Kopiec Kościuszki. Usypywanie kopca rozpoczęto w 1820 roku, nazywany był wtedy Mogiłą Kościuszki, a jego budowa, całkowice sfinansowana z publicznej zbiórki pieniędzy, została zakończona w 1823 roku. Samo wzgórze wznosi się 333 m n.p.m., a wysokość kopca jest równa 34,1 m. Szczyt kopca jest jednym z najpiękniejszych punktów widokowych miasta. Roztacza się z niego rozległy widok, który przy dobrej pogodzie i widoczności, pozwala dostrzec odległe końce miasta. W połowie XIX stulecia, zaborcy austriaccy otoczyli kopiec pierścieniem fortyfikacji, który obecnie obrośnięty zielenią, stanowi miejsce częstych imprez plenerowych. Oprócz popularności jaką zawdzięcza doskonałej lokalizacji, jest przede wszystkim pomnikiem pamięci narodowej. Zawiera w sobie ziemię z pól bitewnych z Racławic, Maciejowic i Dubienki, a także z Ameryki Północnej. Są to miejsca gdzie walczył Kościuszko. Podczas II Wojny ¦wiatowej Niemcy planowali zburzenie kopca, gdyż był i jest silnym symbolem polskości. Kopiec przetrwał wojnę, przetrwał także ulewne deszcze w latach 70 tych. Gruntownie wyremontowany, doskonale oświetlony w nocy, robi niezapomniane wrażenie na tych, którzy widzą go po raz pierwszy.
Kopiec Piłsudskiego
Kolejnym krakowskim kopcem, do którego można dotrzeć spacerując piękną trasą, prowadzcą z Kopca Kościuszki, jest kopiec Józefa Piłsudskiego. Początkowo nazywany kopcem Niepodległości, gdyż jego budowę rozpoczęto 6 VIII 1934, tj. w dwudziestą rocznicę wymarszu z Krakowa I kompanii kadrowej Legionów. Jednakże po śmierci Józefa Piłsudskiego w 1935 roku, postanowiono kopiec nazwać imieniem marszałka. Mieskańcy Krakowa usypywali go aż trzy lata. Choć jest najmłodszym kopcem Krakowa, to jednocześnie jest największym, bo ma 36 metrów wysokości. Wznosi się na wzgórzu Sowiniec, który znajduje się 383 m. n. p. m. Podobnie jak w kopcu Kościuszki, w nim także znajduje się ziemia ze wszystkich pól bitewnych żołnierzy polskich z pierwszej wojny światowej. Nad kopcem opiekę sprawuje Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego, działający przy Towarzystwie Milośników Historii Zabytków Krakowa.

Kopce Kraka i Wandy
Kopiec Kraka lub kopiec Krakusa, znajdujący się w dzielnicy Podgórze jest najstarszym obok kopca Wandy w Krakowie. Ani czas powstania, ani przeznaczenie oraz twórcy kopca, nie są do końca znani. Według legend oraz kronik Jana Długosza, kopiec połączony jest z osobą Kraka, legendarnego założyciela miasta Krakowa. Zgodnie ze zwyczajem władca miał być pochowany na szczycie wzgórza, a kopiec na cześć Kraka wznieśli jego synowie. Badania naukowe podają trzy teorie dotyczące czasu i okoliczności powstania kopca. Pierwsza z nich, opierająca się na badaniach archeologicznych z lat 30 tych XX wieku, przyjmuje że kopiec powstał najwcześniej około 500 lat p.n.e. Przy okazji tych prac badawczych ustalono, że konstrukcja kopca oparta była na wysokim słupie, od którego odchodziły plecione z wikliny przegrody zawierające ubitą ziemię i kamienie.
Druga teoria opiera się na odnalezionych w górnej partii kopca korzeniach potężnego dębu, oraz znalezionej skuwce typu awarskiego, datowanej na wiek ósmy naszej ery. Profesor Władysław Szafer ocenił wiek ściętego dębu na około 300 lat. Usunięcie dębu wiąże się najprawdopodobniej z początkami chrześcijaństwa na ziemiach polskich, a więc przypada na stulecia IX lub X. Na podstawie tych przesłanek wysnuwa się hipotezę o słowiańskim pochodzeniu kopca i datuje się jego powstanie na VI-VIII wiek.
Zwiedzając nie tylko kopiec Krakusa ale i Wandy, warto wiedzieć o trzeciej teorii, tłumaczącej powstanie obu kopców. Wiąże się ona z obecnością Celtów na tym obszarze. Wiadomo że w kulturze celtyckiej kopce miały funkcję kultową. Jest też inny ciekawy fakt, natury astronomicznej wiążący oba kopce. Otó¼ azymut łączący oba kopce jest zgodny z azymutem wschodu słońca w dniu 1 maja. Podobną zbieżność odkryto również w przypadku dwóch kopców znajdujących się w okolicach Przemyśla, przy czym w wypadku tych drugich, azymut jest zgodny ze wschodem słońca 1 listopada. Obie te daty są niezwykle ważne w celtyckim kalendarzu i wyznaczają święta związane z podziałem roku na dwie połowy. Teorie te uwiarygodniają znaleziska po osadnictwie celtyckim w okolicach kopców.
Słów kilka jeszcze o kopcu Wandy, najmniej zbadanym, choć bardzo zagadkowym. Znajdujący się pomiędzy dzielnicą Nowa Huta, a terenami dawnego kombinatu, sam kopiec ma 14 metrów wysokości, podobnie jak kopiec Kraka. Obecnie na szczycie kopca znajduje się marmurowa rze¼ba orła, zaprojektowana przez Jana Matejkę, choć dawniej stała tam figura Wandy. Przypuszcza się że teren wokół kopca zasiedlony był już 2 tys. lat p.n.e.
Oto kilka rad praktycznych, dotyczących zwiedzania krakowskich kopców. Wszystkie są warte zdobycia, gdy¼ z ka¼dego roztacza się piękna panorama. Radzimy więc jak dojechać do czterech kopców. Do Kopca Kościuszki można się dostać długim spacerem wyruszając z Wawelu, krótszym z pętli tramwajowej na Salwatorze, do której dojeżdżają tramwaje: 1, 2, i 6. Kopiec Piłsudskiego znacznie oddalony od centrum miasta, połączony jest trasą spacerową ze wzgórzem błogosławionej Bronisławy. Jednak dla tych którzy nie lubią dłuższych wędrówek polecamy zdobycie kopca od strony ul. Wędrowników, w okolicy Klasztoru o.o. Kamedułów na Bielanach. Druga możliwość to dojazd do Woli Justowskiej autobusami 102 i 192, lub od strony ZOO autobusem 134. Do Kopca Kraka najlepiej dojechać tramwajami 3, 6, 9, 13, 23 i 24 w okolicą Cmentarza Podgórskiego, lub autobusem 108. Na kopiec Wandy można dostać się tramwajem nr. 21.
| | | |
 |  | "Tylko wspomnieć o kopcach a od razu się odezwą lechickie świry. O historii ziem polskich sprzed chrześcijaństwa już nie sposób porozmawiać na poważnie bo od razu oszołomy zaczynają pluć o "papistycznych okupantach i germańskich agentach". Psychiatryk..." | Adrian 28.11.2019 Ocena 3/5 |
 |  | "Mój praprapraprapraz Dziadek " | Renata 04.11.2017 Ocena 3/5 |
 |  | "Mój prapraprapraprpaprapraprpaprapraprpapra dziadek uczestniczył w budowie kopca Wandy. Zostawił na pendrivie zdjęcia. Bez ściemy. " | śmieszek 07.06.2017 Ocena 3/5 |
 |  | "Mój pra-dziadek też brał udział w budowie kopca Piłsudziego. Mam jego zdjęcie z 1935 roku." | Marta 13.09.2015 Ocena 3/5 |
 |  | "Moi rodzice w 1935 r uczestniczyli w usypaniu kopca J.P.Dowodem uczestnictwa były miniaturowe taczki z metalu." | julian wacław 08.06.2015 Ocena 3/5 |
 |  | "A nie jest to prawdą co tu jest podane, bo jest jeszcze Kopiec Lutrów w Nowej Hucie-£uczanowicach. Zapraszamy do naszego video na http://www.youtube.com/KRAKsplorator - tam sporo więcej takich ciekawostek :)" | JanekGada 27.02.2014 Ocena 3/5 |
 |  | "Szkoda że kościół zniszczył całą naszą historię, najbardziej krzywdzące jest to że o naszych przodkach Krakusie i Wandzie mówi sie w kategoriach "legenda". ¯e o Lechitach dowiedzieć można się prawie tylko z zapisów naszych sąsiadów a to lud wspaniały żyjący w czasach Arystotelesa, wymieniany w bibli (także Kraków)to że w kopcu Kraka odnaleziono grób naszego pradawnego wodza to fakt, tylko dlaczego nic o tym się nie mówi i dlaczego nie odważono się na prace archeologiczne w kopcu Wandy? to nasza tradycja i historia wymazana w 966 roku." | Grzegorz 03.02.2014 Ocena 3/5 |
 |  | "Szkoda że kościół zniszczył całą naszą historię, najbardziej krzywdzące jest to że o naszych przodkach Krakusie i Wandzie mówi sie w kategoriach "legenda". ¯e o Lechitach dowiedzieć można się prawie tylko z zapisów naszych sąsiadów a to lud wspaniały żyjący w czasach Arystotelesa, wymieniany w bibli (także Kraków)to że w kopcu Kraka odnaleziono grób naszego pradawnego wodza to fakt, tylko dlaczego nic o tym się nie mówi i dlaczego nie odważono się na prace archeologiczne w kopcu Wandy? to nasza tradycja i historia wymazana w 966 roku." | Grzegorz 03.02.2014 Ocena 3/5 |
 |  | "W zeszłym roku w sierpniu byłam na Kopcu Kościuszki z moimi gośćmi pó¼nym wieczorem. Fantastyczna sprawa, naprawdę polecam. Potem zeszliśmy sobie spacerem al. Waszyngtona do ul. Kościuszki. Zdecydowanie polecam :)" | Beata 22.04.2012 Ocena 5/5 |
 |  | "Postęp prac remontowych na Kopcu Kościuszki można zobaczyć tutaj:
http://www.youtube.com/watch?v=OqAZqCq4X-o" | Pośrednik 24.11.2011 Ocena 3/5 |
 |  | "Dzien dobry
kopce budowali Wikingowie ,czesc z nich to Keltowie,Wiking Krake zyl w IX wieku naszej ery. Pierwszy wladca byl Siwars i moze to on jest tu pochowany ,mial miec swoja siedzibe na terenie nowej Huty na litere P byl bratem Ruryka. Truwars mieszkal nad biala rzeka dzisiaj to jest w Rosji.
" | Isabella 14.02.2011 Ocena 4/5 |
 |  | "Dzien dobry
kopce budowali Wikingowie ,czesc z nich to Keltowie,Wiking Krake zyl w IX wieku naszej ery. Pierwszy wladca byl Siwars i moze to on jest tu pochowany ,mial miec swoja siedzibe na terenie nowej Huty na litere P byl bratem Ruryka. Truwars mieszkal nad biala rzeka dzisiaj to jest w Rosji.
" | Isabella 14.02.2011 Ocena 4/5 |
 |  | "Nice!" | estafadores Agua timadores Loca SL moros 07.02.2011 Ocena 5/5 |
 |  | "wielke coś na środku świata ;];];];];];];]" | mikołaj 05.10.2010 Ocena 3/5 |
 |  | "no właśnie, czy dozwolone są ogniska na kopcu kraka? tam są wypalone dziury w ziemi i na święto rękawki zawsze są ogniska :/" | TamiLaila 28.04.2010 Ocena 5/5 |
 |  | "bardzo mi się to przydało" | paula 08.04.2010 Ocena 5/5 |
 |  | "Może ktoś się orientuje, czy na kopcu Kraka można rozpalić ognisko? Byłam tam ostatnio i widziałam, że są tam miejsca do tego wyznaczone tylko nie wiem czy legalne ;) " | motylek 03.08.2009 Ocena 4/5 |
 |  | "aha i szesc, moja tez" | pryszczu 03.05.2009 Ocena 5/5 |
 |  | "jak miałem 5 lat usypałem kopiec kreta, ja też" | pryszczu 03.05.2009 Ocena 3/5 |
 |  | "Moja mama sypała kopiec Piłsudskiego jak miała 7 lat a jej siostra 5 lat.Zdjęcie można oglądać w galerii NK." | Małgorzata 07.03.2009 Ocena 3/5 |
 |  | "zalzal i jeszcze raz zal " | ziom 02.03.2009 Ocena 3/5 |
 |  | "...kopiec Wandy...od czasu do czasu wpadam do Krakowa tylko po to by ponownie zobaczyć ten kopiec! :)" | Krenau 21.01.2009 Ocena 4/5 |
 |  | "Czy rzeczywiscie kopce Krakusa i Wandy maja tylko 14 m wysokosci, tak jak podano w Waszej informacji ? brb" | barbara 30.12.2008 Ocena 2/5 |
 |  | "sÄ… cooolowe !D" | sunia 03.11.2008 Ocena 5/5 |
 |  | "Kopce są rewelacyjne, jedne z piękniejszych miejsc w Krakowie.Tam trzeba być.A Kopiec Krakusa...ech..ten widok,,te wspomnienia:)" | ivonne 30.09.2008 Ocena 3/5 |
 |  | "dzisiaj byłem na kopcu Piłsudskiego i mi szczena opadła:) tarty, babia i milion innych pagórków jak na dłoni:))) " | gabriel 12.03.2008 Ocena 5/5 |
 |  | "kopce wymiatajÄ…" | kamila 17.02.2008 Ocena 5/5 |
 |  | "A najlepsze (the best) są dziewczyny z gołym brzuchem na kopcu " | Zdz 09.01.2008 Ocena 2/5 |
 |  | "najfajniejszy kopiec kościuszki " | batti 07.01.2008 Ocena 4/5 |
 |  | "Sentyment mam do Kopca Krakusa. Uwielbiamy razem z chlopakiem ten piekny kopiec z ktorego rozciaga się jeszcze piekniejsza panorama Krakowa:) Na Kopiec Piłsudskiego nie moge trafić. Zawsze sie gubie w Lasku Wolskim:)" | Madzia 27.11.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "Cool Crak Copiec Rox" | Lex 14.09.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "kopce sÄ… OK" | termity z kopca 26.08.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "Byłam w Krakowie z 10 razy i dopiero teraz, 21-24 sierpnia zwiedziłam kopce Kościuszki, Wandy i Kraka. Super!Są za mało reklamowane - powiedział mój bratanek, Piotr (16), drugi raz w Krakowie.
Daję 5, następnym razem pójdziemy na kopiec Piłsudskiego.
Turyści z Warszawy" | Barbara 24.08.2007 Ocena 3/5 |
 |  | "Byłem na Kopcu Kościuszki -przepiękny widok na okolice. Jakby była tam wypożyczalnia łopat to własny kopiec by się usypało. Super" | Ad-mu 29.07.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "No i oczywiście Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach. Panorama na Kraków niczego sobie..." | anita 17.06.2007 Ocena 3/5 |
 |  | "Gośka ma rację! Też mieszkam koło kopca Kraka i to naprawdę wyjątkowe miejsce i na spacer, i na piwko przy grillu ;)" | £ukasz 29.04.2007 Ocena 4/5 |
 |  | "POWIEM SZCZERZE ze mieszkam na przeciwko kopca Krakusa i zgodze sie z porzedniczkami ze kopiec to fajna sprawa!" | GOSIA 29.04.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "najlepsza rzecz w Krakowie to kopce!!!!" | marry 23.04.2007 Ocena 5/5 |
 |  | "kopce to rewelka w tym miescie !!!!!! pierwsze randki, spacerki na wagarki" | aga 08.04.2007 Ocena 3/5 |
| |